Υπάρχουν μερικά απλά βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να μειώσετε τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού μετά την εμμηνόπαυση.  Αν και δεν υπάρχει σίγουρος τρόπος να προληφθεί, υπάρχουν ορισμένα βήματα που μπορείτε να ακολουθήσετε για να μειώσετε τον κίνδυνο του να τον αναπτύξετε. 

1. Διατηρήστε ένα υγιές βάρος. Η παχυσαρκία συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Προσπαθήστε να τηρείτε μια υγιεινή διατροφή και να ακολουθείτε έναν υγιεινό τρόπο ζωής.

2. Περιορίστε την κατανάλωση κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένων τροφών. Η κατανάλωση υψηλών ποσοτήτων κόκκινου κρέατος και επεξεργασμένων τροφών συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Αντικαταστήστε τα με πιο υγιεινές επιλογές, όπως φρούτα, λαχανικά και πρωτεΐνες χαμηλής περιεκτικότητας λίπους.

3. Η σωματική δραστηριότητα είναι σημαντική για την πρόληψη διαφόρων ασθενειών, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του μαστού. Η άσκηση βοηθά στη διατήρηση υγιούς βάρους και στη μείωση της περιττής λίπανσης, η οποία είναι συνδεδεμένη με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Πέρα από αυτό, η άσκηση βοηθάει στη βελτίωση της λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος, καθώς και στη μείωση των επιπέδων ορμονών όπως οι ενδορφίνες και τα  οιστρογόνα, που μπορεί να σχετίζονται με την ανάπτυξη του καρκίνου του μαστού. Επιπλέον, η σωματική δραστηριότητα βελτιώνει την ψυχολογική ευεξία και μειώνει το στρες, το οποίο επίσης σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού.

   Το μόνο που χρειάζεται είναι μέτρια άσκηση σαν μια βόλτα 30 λεπτών με τα πόδια πέντε ημέρες την εβδομάδα για να πάρετε αυτή την προστατευτική δράση.

4. Η κατανάλωση αλκοόλ συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Η επιστημονική έρευνα έχει δείξει ότι κάθε επιπλέον μονάδα αλκοόλ που καταναλώνεται αυξάνει τον κίνδυνο καρκίνου του μαστού. Για αυτόν τον λόγο, οι γυναίκες θα πρέπε να περιορίσουν την κατανάλωση αλκοόλ ή και να την αποφύγουν εντελώς, εάν είναι δυνατόν. Η ασφαλής κατανάλωση αλκοόλ για τις γυναίκες είναι έως ένα ποτήρι κρασί την ημέρα.
5. Η επιστημονική έρευνα έχει αποδείξει ότι το κάπνισμα αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού σε ορισμένες γυναίκες. Το κάπνισμα επίσης αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης άλλων τύπων καρκίνου, καθώς και αναπνευστικών προβλημάτων και καρδιαγγειακών νοσημάτων.
6. Η θηλαστική περίοδος μπορεί να έχει πολλά οφέλη για τη μητέρα και το παιδί. Όσον αφορά στον καρκίνο του μαστού, η θηλαστική περίοδος μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο ανάπτυξης του καρκίνου του μαστού στις γυναίκες.
7. Η ορμονική θεραπεία της εμμηνόπαυσης μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, ειδικά αν χρησιμοποιείται για μεγάλο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, η ορμονική θεραπεία μπορεί να είναι απαραίτητη για τη διαχείριση των συμπτωμάτων της εμμηνόπαυσης. Σε αυτήν την περίπτωση, πρέπει να προτιμούνται τα νέας γενιάς σκευάσματα και να περιορίζεται η χρήση τους σε λιγότερο από τρία χρόνια. Συνιστούμε να συζητήσετε την κατάλληλη θεραπεία με τον γιατρό σας.
8. Οι προληπτικοί έλεγχοι μπορούν να βοηθήσουν στην ανίχνευση του καρκίνου του μαστού σε πρώιμο στάδιο, όταν είναι πιο εύκολο να αντιμετωπιστεί. Ο γιατρός μπορεί να σας συστήσει πόσο συχνά πρέπει να κάνετε εξετάσεις μαστού, ανάλογα με την ηλικία, την ιστορία της οικογένειάς σας και άλλους παράγοντες κινδύνου.

Εάν είστε σε υψηλό κίνδυνο για καρκίνο του μαστού, όπως να είστε φορέας συγκεκριμένου γονίδιου ή να έχετε ισχυρό οικογενειακό ιστορικό για καρκίνο μαστού, είναι σημαντικό να μιλήσετε με το γιατρό σας για προληπτικές εξετάσεις και άλλες επιλογές που είναι κατάλληλες για εσάς. Η μαγνητική τομογραφία μαστών, τα οιστρογόνα φάρμακα που μπλοκάρουν και η προφυλακτική χειρουργική επέμβαση, είναι οι πλέον κατάλληλες για τις γυναίκες σε πολύ υψηλό κίνδυνο. Ωστόσο, είναι σημαντικό να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας για την καλύτερη επιλογή για εσάς και να ακολουθήσετε τις συστάσεις του γιατρού για τακτικούς ελέγχους και παρακολούθηση.

1. Αν είστε άνω των 40 ετών, να κάνετε ετήσια μαστογραφία. Μία πρώτη μαστογραφία αναφοράς γίνεται στην ηλικία των 36. Η έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του μαστού προσφέρει την καλύτερη πιθανότητα για ίαση. Οι γυναίκες θα πρέπει να αρχίζουν την ετήσια μαστογραφία σε ηλικία 40 ετών.

2. Έχει σημασία η διάγνωση – επιλέξτε ένα εμπειρογνώμονα της μαστογραφίας. Πολλές μελέτες δείχνουν ότι οι γιατροί που ειδικεύονται στο μαστό είναι πιο ακριβείς στην ερμηνεία των εικόνων σε σύγκριση με τους γιατρούς με μικρότερη εμπειρία. Δώστε την μαστογραφία σας σε έναν γιατρό που εξειδικεύεται στην ανάγνωσή τους.

3. Επιλέξτε ψηφιακή μαστογραφία. Τα κέντρα που ειδικεύονται στην ψηφιακή μαστογραφία είναι καλύτερα για τις γυναίκες με πυκνό μαζικό ιστό και για τις γυναίκες ηλικίας κάτω των 50 ετών. Η ψηφιακή μαστογραφία κάνει καλύτερη ανίχνευση σε αυτές τις γυναίκες από ό, τι η κλασσική μαστογραφία.

4. Μην αναβάλλετε τον έλεγχο, λόγω δυσφορίας. Η μαστογραφία δεν πρέπει να είναι επώδυνη. Ο φόβος ότι η εξέταση θα είναι δυσάρεστη είναι ένας λόγος που οι γυναίκες αναβάλλουν συχνά μια μαστογραφία. Για να μειωθούν οι ενοχλήσεις, προσπαθήστε να προγραμματίσετε τις εξετάσεις μετά την μηνιαία περιόδο σας, όταν ο ιστός του μαστού είναι λιγότερο ευαίσθητός(5-12 ημέρα της περιόδου). Μπορείτε να ωφεληθείτε από τη λήψη ενός αντιφλεγμονώδους, όπως η ιβουπροφαίνη ή ακεταμινοφαίνη πριν από τη μαστογραφία σας. Πάνω απ ‘όλα, πείτε στον γιατρό σας για οποιαδήποτε ενόχληση που μπορεί να αντιμετωπίζετε.

5. Μην αναβάλλετε τον έλεγχο λόγω φόβου. Οι περισσότερες ανωμαλίες που βρίσκονται μετά από μια μαστογραφία δεν είναι καρκίνος. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις ενδέχεται να κληθούν πίσω για περαιτέρω εξετάσεις, όπως επιπλέον μαστογραφία ή υπερηχογράφημα, για να επιβεβαιωθεί ότι η περιοχή στην μαστογραφία είναι φυσιολογική ή όχι. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μπορεί να σας ζητηθεί να επιστρέψετε για μια συνέχεια εξετάσεων.

7. Μάθετε το στήθος σας. Ο γιατρός σας μπορεί να σας δείξει πώς να κάνετε αυτοεξέταση. Εάν παρατηρήσετε μια αλλαγή στο στήθος σας, όπως ένα εξόγκωμα ή πρήξιμο, ερεθισμό του δέρματος ή της μασχάλης, μιλήστε με το γιατρό σας.

8. Εκτός από τη μαστογραφία, κάνετε τακτική κλινική εξέταση του μαστού από τον γιατρό σας. Οι γυναίκες 40 ετών και άνω θα πρέπει να λαμβάνουν ετήσιες κλινικές εξετάσεις μαστού. Οι γυναίκες από 20 έως 40 ετών θα πρέπει να έχουν μια κλινική εξέταση του μαστού ως μέρος της περιοδικής εξέτασης της υγείας από έναν χειρουργό μαστού, τουλάχιστον κάθε δύο χρόνια.

9. Γνωρίστε τον κίνδυνο. Αν έχετε μέλη της οικογένειας που είχαν καρκίνο του μαστού, ειδικά μητέρα ή αδελφή, και αν είχαν καρκίνο του μαστού πριν φτάσουν στην εμμηνόπαυση, ενημερώστε το γιατρό σας, καθώς ο δικό σας κίνδυνος για καρκίνο μπορεί να είναι υψηλότερος από το μέσο όρο. Σε γυναίκες υψηλού κινδύνου συνιστάται ετήσια μαγνητική τομογραφία εκτός από μαστογραφία.

Α. ΓΙΑΤΙ ΠΡΟΛΗΨΗ;

Η πρόληψη του καρκίνου του μαστού είναι σημαντική επειδή ο καρκίνος του μαστού είναι μια από τις πιο συχνές μορφές καρκίνου στις γυναίκες σε όλο τον κόσμο. Επιπλέον, η πρόληψη μπορεί να βοηθήσει στην ανακάλυψη του καρκίνου σε πιο πρώιμο στάδιο, όταν η θεραπεία είναι πιο αποτελεσματική και οι επιπτώσεις στη ζωή της γυναίκας είναι λιγότερο σοβαρές.

• Γιατί αν διαγνωστεί έγκαιρα θεραπεύεται σε σημαντικό βαθμό αφού μπορεί να επιτευχθεί έως και ίαση σε ποσοστό 90% για τα πρώιμα στάδια της νόσου!
• Γιατί μειώνεται η θνησιμότητα κατά 25-30% από τη νόσο αυτή εάν διαγνωστεί νωρίς!
• Γιατί είναι ο πιο συχνός καρκίνος στις γυναίκες! Στην Ελλάδα καταγεγγραμμένες περίπου 1.500 νέες περιπτώσεις ετησίως.
• Γιατί ο κίνδυνος για καρκίνο του μαστού αυξάνεται με την ηλικία (το 80% των περιπτώσεων αφορούν γυναίκες >50 έτων)
• Γιατί ο μοντέρνος τρόπος ζωής παχυσαρκία ,έλλειψη άσκησης, κάπνισμα, αλκοόλ, άγχος, τεκνοποίηση σε μεγάλη ηλικία κ.τ.λ) ενοχοποιείται για αύξηση της συχνότητας του καρκίνου γενικά καθώς και του καρκίνου του μαστού).
• Γιατί υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό κληρονομούμενου καρκίνου του μαστού(5-10% των καρκίνων του μαστού είναι κληρονομικοί!)
• Γιατί η ιατρική εξελίσσεται και πρέπει να επωφελούμαστε από αυτό.

B. ΠΟΤΕ ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΠΡΟΛΗΨΗ;

• 20-30 ετών υπέρηχο μαστών ανά διετία
• 30-40 ετών υπέρηχο μαστών ανά έτος και ψηφιακή μαστογραφία στα 36 έτη(μαστογραφία αναφοράς)
• >40 ετών κάθε έτος ψηφιακή μαστογραφία και όπου χρειάζεται και υπέρηχο μαστών.
• >70 ετών κάθε δύο έτη ψηφιακή μαστογραφία.

Γ. ΠΟΥ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΩ;

Σε ειδικό κέντρο μαστού, είτε δημόσιο είτε ιδιωτικό,-με ιατρικό προσωπικό εξειδικευμένο για την διάγνωση και την αντιμετώπιση των παθήσεων του μαστού.

Δ. ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ

Η αυτοεξέταση του μαστού είναι μια απλή και αποτελεσματική διαδικασία που ακολουθείται από τις γυναίκες για να ελέγξουν τους μαστούς τους για οποιαδήποτε αλλαγή, όπως κόμπο, πρήξιμο, αλλοίωση του σχήματος ή της υφής τους. Η αυτοεξέταση του μαστού μπορεί να γίνει σε οποιαδήποτε ηλικία, αλλά συνιστάται στις γυναίκες άνω των 20 ετών να την πραγματοποιούν τουλάχιστον μία φορά τον μήνα.

Η αυτοεξέταση του μαστού περιλαμβάνει την ψηλά ανύψωση των χεριών και τον έλεγχο των μαστών με τα δάχτυλα σε ολόκληρο τον όγκο τους. Ο στόχος είναι να ανιχνεύσετε οποιαδήποτε αλλαγή στο μέγεθος, σχήμα ή υφή των μαστών σας. Εάν βρεθεί οποιαδήποτε ανησυχητική αλλαγή, όπως κόμπος, πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γυναικολόγο σας για περαιτέρω αξιολόγηση.

Η αυτοεξέταση του μαστού δεν αντικαθιστά τον κλινικό έλεγχο ή τη μαστογραφία, αλλά μπορεί να βοηθήσει στην ανίχνευση προβλημάτων των μαστών

ΣΗΜΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΠΩΜΑΤΑ

• Αιματηρό έκκριμα θηλής; Εισολκή θηλής; Εισολκή δέρματος μαστού; Δέρμα πάνω από ογκίδιο που μοιάζει με φλούδα πορτοκαλιού;Αλλαγή του σχήματος του μαστού; Αλλαγή στο μέγεθος και την υφή του μαστού; Σκληρό ανώδυνο ογκίδιο που μεγαλώνει και επιμένει.

E. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΠΟΥ ΔΕΝ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΝΤΑΙ

• Το φύλο:100 φορές πιο συχνά παρουσιάζεται καρκίνος στις γυναίκες παρά στους άνδρες.
• Η ηλικία>50 ετών (το 80% των περιπτώσεων καρκίνου μαστού)
• Η ύπαρξη μεταλλαγμένου γονιδίου BRCA1 ή BRCA2
• Η ύπαρξη θετικού οικογενειακού ιστορικού(πρώτου βαθμού συγγενείς)
• Το ατομικό ιστορικό(ασθενής που έχει νοσήσει στο παρελθόν έχει τετραπλάσιο κίνδυνο να νοσησει στον ίδιο ή στον άλλο μαστό)
• Πρόωρη εμμηναρχή και καθυστερημένη εμμηνόπαυση.
• Προηγηθείσα ακτινοθεραπεία σε νεαρή ή εφηβική ηλικία στο θώρακα για άλλη κακοήθεια.

Z. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΠΟΥ ΜΕΤΑΒΑΛΛΟΝΤΑΙ (ΣΧΕΤΙΚΟΙ ΜΕ ΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ)

• Κάτοικοι πόλεων >κίνδυνο από κατοίκους χωριών.
• Ατεκνία ή πρώτο παιδί μετα τα 30 έτη.
• Θηλασμός προστατευτικός.
• Κατανάλωση οινοπνεύματος σε ημερήσια βάση>1,5 φορά τον κίνδυνο.
• Μόλυνση του περιβάλλοντος.
• Κάπνισμα.

H. ΠΡΟΣΥΜΠΤΩΜΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ (SCREENING PROGRAM)

Στις περισσότερες Ευρωπαικές χώρες υπάρχει εθνικό πρόγραμμα ελέγχου των γυναικών με αυτόματη κλήση για ετήσια ή ανά διετία μαστογραφία με σκοπό την ανίχνευση όσο το δυνατόν μικρότερων αλλοιώσεων των μαστών. Οι γυναίκες στην Ελλάδα που πηγαίνουν για ετήσια μαστογραφία χωρίς να έχουν σύμπτωμα αγγίζουν το μικρό ποσοστό γύρω 15-20 ενώ στις περισσότερες Ευρωπαικές χώρες φτάνει το 60%!!!!
Το όφελος είναι μεγάλο για τις γυναίκες εκείνες που ανιχνεύονται μαστογραφικά βλάβες του μαστού που είναι μη ψηλαφητές και άρα κάτω< από 1 cm.

Θ. ΔΙΑΓΝΩΣΗ-ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΚΑΙ ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Το ιδεώδες είναι και οι τρείς παραπάνω ενέργειες να εκτελούνται από εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό ακτινολόγο-χειρουργό μαστού –ογκολόγο και όπου χρειάζεται και πλαστικό χειρουργό.

ΔΙΑΓΝΩΣΗ

• Κλινική εξέταση
• Ψηφιακή μαστογραφία
• Υπερηχογράφημα μαστών
• Μαγνητική τομογραφία μαστών
• FNA παρακέντηση με λεπτή βελόνη
• CORE BIOPSY βιοψία ιστού
• Ανοικτή βιοψία
• Ογκεκτομή
• Εκτομή αποτιτανώσεων μετά εντοπισμό με σύρμα HOOK

Ι. ΘΕΡΑΠΕΙΑ

Εξατομικευμένη σε κάθε ασθενή ,χειρουργική αντιμετώπιση η οποία ακολουθείται από ογκολογική θεραπεία και ακτινοθεραπεία όπου χρειάζεται. Η υποστήριξη των ασθενών πρέπει να είναι μεγάλη και κατάλληλη καθώς και αντάξια του γυνακείου φύλου που με υπομονή και φροντίδα γεννά και μεγαλώνει νέους ανθρώπους.